Mbay mi mënna jappale koom-koomi reew mi, ci nimuy mënna xirtal nit ňi ci ňu ligey ci kawam ak nek li ëppsolo ci mbirum ligey ci kaw ga nga xam ni bayuňu. 2/3 koom-koomi reew yi ndool yëpp a ngi juge ci mbay. Ci reew yi nga xam ne mbay mooy seen jubluwaay nak, 29% ci seen kooma ngi juge ci mbay moomu,te yitt mungi ligey loo 65% ci doomu reew ma.industrie yi ligey ci mbay m tamit ňu ngi yoku ci 30% PIB wwu reew mi.mbay mi daf aam sololoo ndax dafay dëgaral dundu gi ndax baykat yi ci yengu.amna solo lool ci lu tol ci 12 reew afrik sow jant yu am I lu tolook 200 miyoŋ ci ay nitt.reew yooyu nak a ngi jamarloo ak jamptek dund gi ak wute gi am ci ndimbal li.looloo warl ňu wara yok seen ligey ak taxawal seen njurr.
Xibaar yi nenaňu ni mbay maa dimbali nitt ňi si luňu suturloo ci lu tollni 86% doomu reew mi ma ca kaw ga.mu ngi ligey loo 1.3 milyaar ci ay baykat yu ndaw yu mul suufte byit mungi atxawal “aaral bi xalis ba di juge ca tool ya”. Su jamarloo ame ci tax ya, mooy daal li gënna dëger ci taxawayu kaw gi. 5.5 miyaar boo jël ci askanu reew yu ndool yi, 3 miyaar ya ,muy xaac ba, ňungi dundu ci kaw ga.xibaar yi taataan naňu ni tamit 2.5 miyaar yu ci nek ňu ngi yengu ci mbay te 1.5 miyaar yu ci nek tamit ay baykat yu ndaw laniu.
-- lu toll ci 75% wa adina baa ngi dëk ci kaw gi, 40% rek a ci jot ci dimbal liňu jaglel askan wu ndool li.
-- ci Afrik soow jant, dig ox wu sukandiku bu baax ci mbay mi, 4% dong la mbay moomule din taxawal ci li reew ma di gene ci alal wu jëm ci mbay suňu gisse ni limpo yi dafa taku lool ci wall woowu.
-- askan wi gënna ndoonak, yokutek PIB bi mooy bok ci 4 yoon ci li gënna tax ndool waňeekubu yokute boobu juge ci mbay.
Su mbay dull indi lu bari ci reew bum el ni senegal, nit ňu bari ňungi ci yengu (70% ci senegaalé yi ay baykat laňu wala ay càmm.muy firndel ni 10 miyon boo jël rek 7 ya ay baykat laňu.11 miyon boo jël tamit 5 ya ňu ngi dëk ca kaw ga.Ci 200 km yi ci dëk bi,80 mil yaa ngi jublu ci mbay mi Ak lu jege 60 mil ci càmm gi.
Mbay mi dafa di lu am solo lool ci koom gi,daňu ko wara suxali bu baax ci japale ňi ci yengu ci ay xarala ak jumtukaay ci ay doxaline.li ci jënk mooy fexe ba baykat yi mënna yokk seen jurr wa ila ňu mëna sax dundu ci sen mbay.yokuk mbay mu andak càmm bu mucc ayi,ak siwalak ligey yu jëm ci walum sopi li juge ci mbay mimooy li gënna amsolo ci li suxali mbay moomule ci walu wergi yaram ak dundu gi.
Tanelak nekinu gune yi ak jigeen ňi nga xamni daňuy yengu bu baax ci wall woowu,daňu koy yoku ci ay jangale yu ňu leen di jagleel ci walu xarala yu mujj yiak tass xibaar.